Cumhurbaşkanı Erdoğan ve BM Genel Sekreteri Antonio Guterres başkanlığında, 22 Temmuz’da imzalanan Karadeniz Tahıl Teşebbüsü dokümanının geçerliliğinin 120 gün daha uzatıldığı açıklandı. 22 Temmuz’da evrakın imzalanmasının akabinde İstanbul’da Türkiye, Ukrayna, Rusya ve BM yetkililerinin vazife aldığı Müşterek Uyum Merkezi kurulup, Ukrayna limanlarında bekleyen tahılın sevkiyatı için ‘tahıl koridoru’ oluşturuldu. 29 Ekim’de Sivastopol’da gerçekleşen atak sonrası Rusya Federasyonu tarafından tahıl inisiyatifi askıya alınırken, Türkiye’nin ağır gayretleri sonucu kriz aşıldı; Cumhurbaşkanı Erdoğan, 2 Kasım’da yaptığı açıklama ile tahıl koridorunun yine açıldığını duyurdu. G20 Önderler Doruğu’nun sonuç bildirgesinde de Türkiye’nin aracılık ettiği muahededen duyulan memnuniyet tabir edildi.
Anlaşmanın geçerliliğinin dolmasına 2 gün kala Cumhurbaşkanı Erdoğan, yaptığı açıklamada, anlaşmanın 120 gün mühletle uzatılmasına karar verildiğini kamuoyuna duyurdu.
‘KIRMIZI HAT’ DEVREDE
Uzatma kararının altında Türkiye’nin yürüttüğü ağır diplomasi trafiğinin tesirli olduğu belirtildi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, mevzuya ilişkin Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Ukrayna Devlet Lideri Volodimir Zelenski ile telefon görüşmeleri gerçekleştirdi. ‘Lider diplomasisi’ yürüten Erdoğan’ın talimatları doğrultusunda, Milli Savunma Bakanı Akar da tahıl koridorunun açık kalmasına yönelik ağır çalışmalar yaptı. Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu, Ukrayna Savunma Bakanı Aleksi Reznikov ve Ukrayna Altyapı Bakanı Oleksandr Kubrakov ile yakın temas içinde olan Akar, görüşmelerinde tahıl teşebbüsünün tüm taraflar için faydalı olduğunu, bunun bozulmasının tüm taraflar için badire oluşturacağını vurguladı. Tahıl krizinin tahliline yönelik çalışmalar kapsamında mayıs ayında hayata geçirilen ‘kırmızı hat’ diplomasisi de bu süreçte Bakan Akar’ın talimatı üzerine tekrar aktive edildi. Milli Savunma Bakanlığı yetkilileri, anlaşmanın uzatılmasına yönelik Ukrayna ve Rusya askeri yetkilileri ile bu sınır üzerinden ağır görüşmeler yaptı.
KALENDER KASRI’NDA GÖRÜŞME
Telefon diplomasisi ve ağır görüşmelerin akabinde Türkiye, Ukrayna, Rusya ve BM temsilcileri, dün bir ortaya geldi. Heyetlerin görüşeceği yer, tahıl koridorunun temellerinin atıldığı Kalender Kasrı olarak belirlendi. Askeri heyetler, Ulusal Savunma Bakanlığı’nın koordinatörlüğünde dün Kalender Kasrı’nda bir ortaya geldi. Olumlu ve yapan havada geçen görüşmelerin akabinde Cumhurbaşkanı Erdoğan, bugün “Geride bıraktığımız 4 aylık periyotta 500’e yakın gemi ile 11 milyon tondan fazla tahıl ve besin unsurunun muhtaçlık sahiplerine ulaştırılması ile bu mutabakatın dünyanın besin temini ve güvenliği için ne kadar kıymetli ve yararlı olduğu açıkça görülmüştür. Muahedenin uzatılması iradesini ortaya koyan BM’ye, Genel Sekreter Sayın Guterres’e, Rusya Devlet Lideri Sayın Putin’e ve Ukrayna Devlet Lideri Sayın Zelenski’ye şükranlarımı sunuyor, emeği geçen herkesi tebrik ediyorum. Güzel, uğurlu olsun” açıklamasıyla tahıl koridorunun açık kalacağını duyurdu.