Seyahate çıktığımızda durup düşünmenin, yediğimiz yemeğin tadına varmanın, adım attığımızda seken taşın sesini duymanın ehemmiyetine dikkat çeken Gökhan Kutluer yeni kitabı ‘Yavaş Seyahat-
Aheste Bir Ruhun Gözlemleri’nde anı ıskalamamanın en gösterişsiz hallerine değiniyor. Seyahati içsel
bir keşif seyahati olarak tanımlayan Kutluer’le söyleşimizde köklerini yanına alıp öbür topraklarda yeşermenin inceliklerinden bahsettik.
Seyahat ettiği ülkelerdeki insanları ve kültürlerini gözlemlemeyi sevdiğini söyleyen Gökhan Kutluer’in Milano ve Roma’da çektiği fotoğraflar…
◊ Birçoğumuz kent hayatında alıştığımız bir yerlere yetişme telaşıyla seyahatlerimizi doyasıya yaşayamıyoruz. Sizce bu özel anların tadına varmanın tekniği nedir?
Gezdiğiniz yerlerle bağ kurmanızın yolu kusursuz tanıklıktan geçer. Yani birinci kere gördüğünüz bir yerde dikkatinizi gezdiğiniz sokaklara, insanlara, onların hallerine ve kültürel farklara verebilirseniz gözlemlediklerinizin ölçüsü artar. Yalnızca genel sınırlarıyla planlanmış bir seyahate çıkmak, seyahat esnasındaki müsabakaları daha nitelikli kılar.
◊ Yeni yayımlanan ‘Yavaş Seyahat-Aheste Bir Ruhun Gözlemleri’ kitabınızda anı ıskalamamayı anlatıyorsunuz. Biraz bahseder misiniz?
Bir yerden gereğince yavaş geçerseniz oraya ilişkin ayrıntıları fark etme talihiniz artar. Seyahatlerinizde kendinizi hür bırakmayı başarabilirseniz ve aslında çok da merak etmediğiniz yerlerle vakit kaybetmezseniz biraz daha öznel bir tecrübeye sahip olabilirsiniz. Ferdî meraklarınızın peşinden gidebileceğiniz, büsbütün size ilişkin bir seyahatiniz olur.
◊ Kitabınız için “Kendine bir Paris bulamayanlar için yazıldı” diyorsunuz. Tam olarak neyi kastettiz?
Paris bir periyot müellif ve sanatkarların kendini gerçekleştirmek ismine tercih ettiği bir kentti. Lakin dünya artık o denli bir yer değil, herkes her yerde. Bu durum bizi fevkalade bir süratle tüketmeye sevk ediyor ve orta sıra durup etrafımıza bakmanın ruhumuza uygun geldiğini unutuyoruz. Sahiden düzgün hissettiğimiz, insanlarıyla da bağ kurabildiğimiz bir yer bulabilirsek oranın bizim Parisimiz haline geleceğine inanıyorum. Zira insan aidiyete muhtaçlık duyar. Devrin sanatkarlarının Paris’i seçmesinin en kıymetli nedeni oradaki canlı topluluktu. Bir halde ‘evde’ ve ‘kendi üzere insanlarla’ olmanın konforu kelam konusuydu. Bugünlerde beşerler azınlık hissiyle yalnızlığı yaşıyor. Meğer Paris bir küme azınlığın kendini konutunda hissettiği bir yer olmuştu.
İtalya’nın kuzeydoğusundaki Dolomit Dağları’ndan biri olan Alta Badia’nın doruklarına hakikat seyahat…
◊ Yürüdüğü yolları, yediği yemekleri, değdiği insanları, ruhunu içine çektiği yerleri paylaşan bir gezginsiniz. Motivasyonunuz nedir?
Yaşamda tutkuyla peşinden gittiği bir şeyleri olan herkesin belirli başlı motivasyonları vardır. Ben her yeni günü ve her tanıdığım insanı kutlama muhtaçlığı hissediyorum zira sahip olduklarımın yarın orada olup olmayacağını bilmiyorum. Ablamın vefatı hayatımda büyük bir iz bıraktı. Beni zaman içinde yürümeyi seven, tabiatta bir başına memnun olmayı becerebilen, dağları sırt çantasıyla aşabilen, öteki hayatları merak eden, bir flanör (sakince müşahede yapan gezgin) üzere gerçek hikayelerin peşinden koşan birine dönüştürdü.
◊ Seyahatlerimiz değişik bir kimlik mi veriyor bize?
Kesinlikle. Gittiğimiz yerlerden kendimize bir şeyler katabiliyorsak, döndüğümüzde tıpkı insan olmamız mümkün değil. Yeni tecrübeler zihnimize ekilen tohumlar üzeredir.
◊ “Geçmişimi şimdiye çağırmak, seyahatlerimde sık tercih ettiğim bir yöntem” diyorsunuz. Bu anlayış seyahatlerinizi nasıl zenginleştiriyor?
Bence köklerimizden beslendiğimizi kendimize sık sık hatırlatmamız gerekiyor. Zira onlar geçmişte seyahat edebilmemizi sağlıyor. Geçmişten birilerinin öyküsünü biliyor olmak da rotamızı ne tarafa çevireceğimize kılavuzluk edebilir.
◊ Seyahatlerinizde ilham aldığınız yerler ve kültürler hangileri?
Dağlar ve restoranlar. Dağlardaki yürüme rotalarında izinizi kaybetmemeniz için işaretler koyulduğunu ve notlar bırakıldığını görünce kendinizi dev bir ailenin parçasıymış üzere hissediyorsunuz. Restoranlarda da o birbirine karışan çatal-kaşık sesleri, kahkahalar, masanın dengeyi bozan ayağının altına sıkıştırılan bir kâğıt ve daha pek çok şey bana hayat veriyor. İlham aldığım kültürse Kuzey ülkeleri. Şahsî sona ehemmiyet vermeleri ve irtibata açık olmaları sebebiyle Norveç ve Danimarka üzere ülkelerde kendimi dingin hissediyorum.
◊ La Via degli Dei (Tanrıların Yolu) rotasını yazmışsınız. Burayı özel yapan ne?
Geçmişi çok eskiye dayanıyor ve görünümü mükemmel. La Via degli Dei, Antik Roma yollarını takip ediyor ve İtalya’nın Toskana ile Emilia-Romagna bölgelerini birbirine bağlıyor. Birinci olarak ortaçağda hacılar tarafından kullanılmış. Yolda Etrüskler ve Romalılar üzere eski uygarlıkların izlerini görmek mümkün. Apenin Dağları sizi o denli eşsiz görüntülere sürüklüyor ki olduğunuz yerde saatlerce kalmak, vakitten kopmak istiyorsunuz.
‘GÖZÜNÜZ DAİMA TELEFONDA OLMAMALI’
◊ ‘Yavaş seyahat’in incelikleri neler?
Seyahat planlaması yaparken gideceğiniz yerin yalnızca merkezini değil etrafındaki vilayetleri ve kırsalını da düşünün. Örneğin Milano’da yavaş seyahat planlıyorsanız kenti gezdikten sonra etraftaki Pavia, Lodi, Crema üzere kentleri ziyaret ederek buralarda yaşamış müellifleri, sanatkarları araştırabilirsiniz. Como Gölü’nün etrafındaki kasabalarda konaklayabilir, esnafla sohbet edebilirsiniz. Lakin gözünüz daima telefonda olmamalı. Kendinizi denetimli bir biçimde ‘bilgiye muhtaç’ hale getirmeli ve karşılaştığınız beşerlerle konuşmalısınız. Günleri aheste bir biçimde geçirirken o anları not etmek de hiç üzücü fikir değil.