Tansiyon seviyeleri ne kadar yüksek olursa başta kalp ve damar hastalıkları olmak üzere çeşitli sağlık sorunlarına yakalanma riski o kadar artar. Hipertansiyonla mücadelede ilaçlar ve doğru beslenme birbirini tamamlar. Yüksek tansiyonun erken evrelerinde olduğu kadar sonraki evrelerde de doğru beslenme, tansiyonu ve buna bağlı riskleri kontrol altında tutmaya yardımcı olur.
Yüksek tansiyon inme, kalp krizi, periferik arter hastalığı, kronik böbrek yetmezliği ve retinopati için ana risk faktörüdür. Tansiyon ne kadar yüksek olursa, hastalıklara yakalanma riski de o kadar yüksek olur.
Yüksek tansiyon vakalarının yüzde 90-95’inin yetersiz beslenme, fazla kilo, obezite ve hareketsiz yaşam tarzından kaynaklandığı tahmin edilirken, hipertansiyon vakalarının sadece yüzde 5-10’unun endokrin sistem veya böbrek hastalığı ile ilgili olduğu tahmin edilmektedir. Bu nedenle, genel olarak yaşam tarzınızı iyileştirmek, hipertansiyonu önlemede veya hipertansiyonla mücadelede oldukça etkilidir.
Yüksek tansiyona neden olur?
Çoğu durumda hipertansiyon, ergenlikten başlayarak yanlış yaşam tarzlarından kaynaklanır. Özellikle çok fazla tuz yemekten kaçınmanın gerekli olduğu, beslenmeyle güçlü bir şekilde bağlantılı bir hastalıktır.
Ayrıca, sigara içmek ve hareketsiz bir yaşam tarzı tansiyonun düşmanıdır ve yaygın bir risk faktörüdür. Ayrıca, endokrin sistem veya böbrek hastalıklarına, belirli ilaçların alımına bağlı yüksek tansiyonun bazı daha nadir nedenleri ve ayrıca hamilelik sırasında gelişen formlar (preeklampsi, eklampsi) vardır.
Yüksek tansiyon genellikle belirti göstermez, bu nedenle onu tespit etmek için periyodik olarak ölçülmesi gerekir. Hipertansiyonu olan çoğu kişi yeterli ve dengeli bir diyet sayesinde tansiyon seviyelerini kontrol altında tutabilmektedir.
Tuz tüketimi nasıl olmalı?
Tuzu sınırlamak tek başına yeterli olmasa da, yüksek tansiyon diyetinin sodyum bakımından düşük olması gerekir.
Fazla kilo, obezite, fiziksel aktivite eksikliği, sigara içmek ve aynı zamanda aşırı kalorili veya yüksek yağlı gıdaların tüketimi hastalığın başlamasına neden olabilir.
Ancak, tuzu azaltmak ilk adımdır. Bu nedenle hipertansiyon için bir diyette ön tavsiye, gıda etiketlerini dikkatlice okumaktır. Eğer sodyum ilk dört veya beş bileşen arasında yazıyorsa, o gıdanın tuzu fazla içermesi muhtemeldir.
Uzmanlar, günde en fazla 5 gram (1 çay kaşığı kadar) tuz tüketimini önermektedir.
Hipertansiyonla savaşan 10 yiyecek
Hipertansiyonla mücadelede ilk temel kural çeşitli otlar ve baharatlar kullanarak tuz tüketimini sınırlamaktır.
Genel beslenmeyi, yaşam tarzını iyileştirmek, düzenli egzersiz yapmak ve sigaradan kaçınmak gerekir. Sağlıklı bir diyet, hipertansiyonun başlangıcına ve ilerlemesine karşı koymak için atılması gereken ilk adımdır. Sihirli formüller yoktur, ancak bazı yiyecekler hipertansiyonla savaşmaya yardımcı olabilir.
İşte yüksek tansiyonla savaşan yiyecekler:
Kırmızı meyveler
Yaban mersini, çilek, ahududu ve kızılcık gibi kırmızı meyvelerin düzenli tüketimi hipertansiyon gelişimini önlemeye ve tansiyonu düşürmeye yardımcı olur. Bu meyveler tansiyon seviyelerini dengeleyen flavonoidler açısından zengindir.
Muz
Muzlar, hipertansiyon kontrolünde etkili olan potasyum açısından zengindirler. Potasyum minerali sodyumun yerini alır, vücuttaki su miktarını azaltır ve tansiyonu düşürür.
Sarımsak
Sarımsaklar vücuttaki nitrik oksit artışına katkıda bulunur. Bu da atardamarların genişlemesini uyarmaya yardımcı olur, böylece tansiyon düşer.
Bitter çikolata
Yapılan araştırmalar, bitter çikolata tüketen kişilerin daha az kalp ve damar hastalıkları riskine sahip olduğunu göstermektedir. Ancak çikolatanın şeker içermemesi gerektiğini unutmayın. En az yüzde 70 kakao içeren bitter çikolataları tercih edin.
Yeşil yapraklı sebzeler
Potasyum kan basıncını düşürerek vücuttaki fazla sodyumla savaşmaya yardımcı olur. Koyu yeşil yapraklı sebzeler de yüksek miktarda potasyum içerdiği için tansiyonun dengelenmesini sağlar. Roka, ıspanak, marul, lahana, şalgam ve pazı gibi koyu yeşil yapraklı sebzeleri düzenli olarak tüketin.
Baklagiller
İçeriğindeki protein hidrosalat varlığı sayesinde baklagiller yüksek tansiyonun düşürülmesine yardımcı olur. Hipertansiyon için diyete eklenen baklagiller, tansiyonu düşürebilir ve ayrıca yüksek tansiyon nedeniyle sıklıkla aşırı çalışan böbreklerde herhangi bir hasarın başlamasını önleyebilir.
Yağlı balıklar
Yağlı balıklar, yüksek omega 3 içeriği sayesinde yüksek tansiyonun kontrolünde ve kalp ve damar hastalıklarının önlenmesinde faydalı bir etkiye sahiptir. Uskumru, somon ve ton balığı gibi yüksek miktarda omega 3 içeren balıkları tercih edin.
Tam tahıllar
Tam tahıllarda bulunan glutamatik asit, tansiyon değerlerini düşük tutmak için harika bir çaredir.
Peynirler ve süt ürünleri
Süt ve süt ürünleri yüksek tansiyonun düşürülmesine önemli ölçüde katkıda bulunur. Tansiyon üzerindeki bu faydalı etki, kan basıncını belirli normal değerler içinde tutmaya yardımcı olarak aktif olarak etki eden bazı peptitlerin varlığından kaynaklanır.
Kereviz
İdrar söktürücü özelliği sayesinde böbrek sisteminin kan basıncını yükselten bir enzim olan fazla renini atmasına yardımcı olur. Kereviz tüketimi yüksek tansiyonun düşürülmesinde etkilidir.